Wydziedziczenie w testamencie – czy zawsze pozbawia prawa do zachowku?
Wydziedziczenie to najprościej mówić, pozbawienie prawa do zachowku.
Przyczyny wydziedziczenia zostały wprost wskazane w art. 1008 kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż uprawniony do zachowku zostaje jego pozbawiony, jeżeli:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Wydziedziczenie musi być uzasadnione i dokonane w testamencie. Przyczyny wydziedziczenia muszą mieć charakter uporczywy. Należy pamiętać, iż jednorazowe zachowanie czy krótkotrwałe stany nie stanowią przyczyny wydziedziczenia.
Co więcej idąc za art. 1010. § 1. Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył.
Czy jednak zawsze fakt, iż osoba została wydziedziczona w testamencie pozbawia ją prawa do zachowku-nie!!!!
Po pierwsze możemy próbować unieważnić testament. Jednakże jeżeli został on sporządzony u notariusza, szanse na jego podważenie, według mnie, są niewielkie. Jednak to temat na osobny wpis.
Po drugie-możemy wykazywać , iż przyczyny wydziedziczenia wskazane w testamencie są nieprawdziwe. W takim przypadku potrzebne będą dowody, którymi mogą być zeznania świadków, nasza korespondencja ze zmarłym lub inne dokumenty.
Może jednak okazać się, iż owszem w naszej sprawie zachodzi przesłanka do wydziedziczenia np. ze względu na uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych., jednakże zachowek i tak nam się należy.
Dlaczego-zgodnie z ugruntowaną linią orzecznictwa-długotrwałe niedopełnienie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych musi być spowodowane okolicznościami, które leżą wyłącznie po stronie spadkobiercy.
Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 VI 2015 r. wydanym w sprawie III CSK 375/14: „ przy ocenie przesłanki wydziedziczenia w postaci „ uporczywego niedopełniania względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych” nie można pomijać stosunków panujących w konkretnej rodzinie, ani abstrahować od przyczyn takiego zachowania. W sytuacji, gdy brak bliskich relacji osobistych pomiędzy spadkodawcą i powódką jest wynikiem wcześniejszej nagannej postawy spadkodawcy wobec córki.”
Zajmowałam się sprawami, w których moi Klienci zostali wydziedziczeni ze względu na uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Jednakże w tych prawach fakt, iż nie utrzymywali oni relacji ze spadkodawcą wynikał z wcześniejszej jego postawy. Dzięki prawidłowo przeprowadzonemu postępowaniu dowodowemu, zdołaliśmy wskazać te okoliczności i dzięki temu nasi Klienci otrzymali należny im zachowek.
Dlatego odpowiadając na pytanie zadane na wstępie, czy wydziedziczenie w testamencie zawsze pozbawia prawa do zachowku odpowiadam NIE. Jeżeli uważasz, iż zostałeś niesłusznie wydziedziczony, skontaktuj się z prawnikiem i spróbuj zawalczyć o zachowek.
Jednak z drugiej strony, jeżeli masz dzieci, przemyśl, czy Ci się to opłaca. Jeżeli nie zostały one wydziedziczone- mogą ubiegać się o zachowek, często w wyższej kwocie niż Tobie należna. Ale o tym już w innym wpisie.